Kurum kültürü, aile şirketlerindeki önemli değerlerden biridir. Kurucuların, ailenin ve çalışanların kültürleri de kurum kültürünün oluşmasında büyük rol oynarlar.

Kurumsallaşma sürecini yönlendirdiğim bir firmanın kurucusu, barışçıl-soğukkanlı kişiliğe sahip çok kibar bir beyefendidir. Sesini yükseltmeden konuşur ve karşısındakinin sözü bitmeden asla konuşmaya başlamaz. “Üzüm üzüme baka baka kararır” derler. Şirket sahibinin bu ahlakı firma çalışanlarına da yansımış, onun bu örnekliğinden çalışanlar da etkilenmiştir. Kişisel ilişkiler seviyelidir, kalp kırmaktan korkulur.

Resim: mayrsom.com

Resim: mayrsom.com

Bir gün işe yeni başlayan bir işçi, bir tartışma sırasında diğerine ayıp kelime kullanarak hakaret eder. Kurum kültürü buna elvermediği için ustabaşı kendisini azarlar. Tartışma çıkınca da işine son verir. İşçi hesabını kesmek için muhasebe servisine giderken, kurucu tarafından fark edilir ve odasına çağrılır. Olayı anlatan, kovulduğunu ama bunu hak etmediğini ifade eden işçiyi karşısındaki koltuğa oturtan kurucu, ona kendi tarzıyla nasihatte bulunur. Yaptığının yanlışlığını anlatır. İşinin başına dönmesini, ustabaşını da ikna edeceğini söyler. Dediği gibi de yapar. Ustabaşı işçiye bir şans daha verir. İşçi işine döner.

Aradan geçen kısa bir süreden sonra işçi aynı davranışı tekrarlayınca, ustabaşı uyarıldığı halde bu hatayı tekrarlamasının affedilemeyeceğini söyler. İşçi uyarıldığını hatırlamadığını iddia edince de, ustabaşı önceki olayda kurucunun kendisi ile yaptığı konuşmasını hatırlatır. Aldığı cevap ilginçtir: “O uyarı değildi ki! Patron beni azarlamadı. Bana bağırıp, çağırmadı.”

İşçi kendisi ile yapılan konuşmayı, kurucunun tarzından dolayı uyarı olarak algılamamıştır. Çünkü geldiği firmanın kurum kültürü farklıdır. Orada uyarılar ses tonu vurgusu ile verilmektedir. Belki ailede yetiştirilirken de aynı muameleye maruz kalmıştır. Toplulukların kültürleri, bireyleri şekillendirir. Katılan birey ya topluma benzer özellikler kazanır, ya da dışında kalmaya katlanır.