Çok hızlı gelişen bir yazı oldu bu. 2 gün önce sosyal medyada paylaştığım bir resim, kısa süre içinde bir vaka analizine dönüştü. Yaşananlar bende, basit gibi görünen bu olayı inceleyip bazı dersler çıkarmanın faydalı olacağı kanaatini oluşturdu. Konumuz, bir iş ilânının sosyal medyada yayınlanan resmi üzerine gelişiyor.

Sosyal Medya

Sosyal medyanın en çok kullanıcıya sahip ağları olan Twitter, LinkedIn ve Facebook hesaplarımda 4 yıldır, iş hayatı odaklı bilgi ve tecrübe ile düşüncelerimi ve güncel olayları paylaşmaya çalışıyorum.

Bunlardan Twitter’a biraz farklı bir önem veriyorum. Twitter, daha fazla haberleşme karakterli ve açık aramaya da imkân sağlıyor. Bir nevi haber kaynağı özelliği taşıyor. Bu nedenle Twitter üzerinde RSS protokolüne dayalı bir arama sistemi kurdum ve ilgi duyduğum alanlarla ilgili anahtar kelimelerin geçtiği tweetleri düzenli olarak raporlamasını sağladım. Bu şekilde kurumsallaşma, aile şirketleri, endüstri mühendisliği gibi ilgi alanlarımla ilgili kavramlara dair gündem takibi yapmam mümkün hale geldi.

Eleman İlânı

Birkaç gün önce bu sistemden gelen bir tweet ilgimi çekti. Edip Yaltır’a aitti ve gazeteden fotoğrafını çektiği bir eleman ilânının Instagram bağlantısını paylaşmıştı. Tweet’e yorum olarak da “Endüstri mühendisi veya lise mezunu. Demek ikisi de aynı?” yazmıştı.

Orijinal Tweet

Orijinal Tweet

Yorumu okuduğumda ilândaki metnin başka bir anlam daha taşıdığını fark ettim ve resmi bilgisayarıma indirerek, tekrar boyutlandırdım. Amacım firma bilgilerini resimden çıkarmaktı. Firmanın, duygusal bir yaklaşımla hedef tahtasına alınmasını istemiyordum. Her ne kadar bu açık bir gazete ilânı ve bilgiler de firmanın kendi isteği ile yayınlanmışsa da, bunu yansıtmak istemedim. Amacım firmayı teşhir etmek değil, ilân metnindeki ifadeyi tartışmaya açmaktı.

Boyutlandırdığım resme kendi yorumumu da yazarak Twitter’da yayınladım. Benim yorumum Edip Bey’inkinden farklıydı. Tweetimi daha sonra Facebook hesabıma ve orada üyesi olduğum Endüstri Mühendisleri Grubu’na da bağlantıladım.

… ve bana ait Tweet

Tartışma ve Değerlendirme

Bu yayın, tahmin ettiğim gibi çok ilgi gördü. Defalarca kez işaretlendi, tekrar edildi ve yorumlandı. Öyle şeyler yazıldı ki, olay artık incelenmesi gereken bir vaka çalışması haline geldi. Şimdi izninizle, bu olay ve arkasından gelen gelişmeleri yorumlayalım. İlk 2 yorum, meslektaşlarım olan endüstri mühendislerini ilgilendiriyor:

• Kendi tweetimdeki tam ters yorumuma rağmen, “endüstri mühendisliğinin küçümsendiği” fikri daha çok algılandı ve bu algıya büyük bir önem verildi. Bu nedenle endüstri mühendisi arkadaşlar savunmaya geçerek firmayı suçlamaya başladılar.

  Yorum:  “Çok alınganız ve okuduklarımızı yeterince değerlendirmiyoruz. Farklı bakış açılarını aramıyoruz. Mesleğimize dair kamuoyundaki algı yetersizliği, bizleri hırçınlaştırmamalı.”

• Etik gereği tüm alıntılarımı kaynak göstererek yapmaya çalışıyorum. Yayınladığım ilânın resmi ile ilgili de kaynak belirttim ve Edip Bey’in Twitter adını yazdım. Ben resmin iletişim bilgilerini keserek yayınladığım halde, bazı uyanık arkadaşlar kaynaktaki resme ulaşarak firmayı aramaya başlamışlar. Nasıl bir ifadeyle konuştuklarını bilemiyorum ama olayın ne olduğunu anlamadan firma yetkililerini incitmediklerini ümit ediyorum.

  Yorum:  “Birer sistem kurucu olan endüstri mühendisleri için bir olayı araştırmak ve doğru hüküm vermek şarttır. Ama su getirirken testiyi kırmamak gerekir. Yapılacak bir iletişim hatası, mesleğin algısına büyük zarar verebilir.”

• Araştıran arkadaşlardan birinin attığı tweete göre, firma “2 ayrı eleman arandığından” bahsetmiş. Bu da ilândaki metinde hata olduğunu gösteriyor. Bu, benim de düşünemediğim bir üçüncü yorumu getiriyor ve doğru olması kuvvetle muhtemel görünüyor. İlânın en üstünde 2 ayrı işten bahsedilmesi ve orada “ve” bağlacının kullanılması bu ihtimali güçlendiriyor. İlânı hazırlayan kişinin unvanlar arasında “ve” yerine “veya” yazması, anlamı tamamen değiştirmiş olabilir.

  Yorum:  “İfade şekli ve noktalama işaretleri, bir metnin doğru anlaşılmasında hayati önem taşıyor. Firmalar çoğu kez bu tip yayınlara dikkat etmiyorlar. Bir tabelada yer alan hata, koca bir firmanın imajını yerle bir edebiliyor.”

• Bu sosyal medya olayından önce gazete ilânını görerek başvuranlardan kaç tanesinin, bu konuya (yani endüstri mühendisliğinin önemine) işaret ettiğini bilmiyorum ama muhtemelen sıfır! Hâlbuki ilân sosyal medyada tam anlamıyla patladı.

  Yorum:  “Gazete ilânlarının iletişimdeki öneminin artık iyice azalmaya başladığı görülüyor. Yerini etkisi gittikçe artan sosyal medya iletişimi alıyor. Gazeteyi görerek, çalışmak için ilâna başvuran sayısı belki fazla olabilir ama ilânın formatı, anlamı ve amaca uygunluğunun tartışması sosyal medyada yapılıyor. Hemen hemen her şey sosyal medyaya taşınabiliyor. Dikkatli olunmalı.”

• Konuya ilk değinen kişi olan Edip Bey’in Twitter hesabında, (takipçi sayısı bana göre kat kat fazla olmasına rağmen) bir yankı oluşmadı. Buna rağmen benim hesabımda büyük bir tartışma meydana geldi ve daha sonra kendisi de buradaki yazışmalara katıldı. Bunun nedeni, profilinin futbol teması üzerine büyümesi olabilir.

  Yorum:  “Her tohum kendi ekosisteminde büyüyebiliyor. Fikirler de böyledir. Sosyal medyada paylaşımda bulunulurken, fikrin odak noktasına dikkat edilmesi gerekiyor.”

Teşekkür

Bu yazıyı yazmama neden olan olaya ait bilginin geldiği Edip Yaltır’a ve hesabımdaki tartışmaya katılan takipçilerime çok teşekkür ediyorum ve yazdıklarımın empati ile değerlendirilmesini diliyorum.