Yirmi yıla yakındır, aile şirketlerinin kurumsallaşması ve uzun ömürlü olması için profesyonel çalışmalar yapıyorum. Aile şirketleri, “aile” ve “şirket” olmak üzere iki kümeden oluşur ve bu kümeler her zaman kesişir. Aile ve şirket için yapılması gerekenler sıklıkla karıştırılır ve çoğu kez her ikisinin de varlığını sürdürme konusunda sorunlar ortaya çıkar.

Bugüne kadar hep bu sorunlardan kaçınabilmek için yapılması gerekenleri anlattım. Ancak gördüğüm şirketlerin çoğu, ısrarla bunların tersini yapmaya çalıştı. Ben de bugün meslektaşım Tom Deans¹ gibi, uyarılara aldırmayarak şirketine düşmanlık edenlerin işlerini daha da kolaylaştıracak şeyleri söylemeye karar verdim.

İşte En Kıymetli İpuçları

Şimdi üstatla¹ beraber size, aile şirketinizin ömrünü hızla kısaltıp çabucak batırabilmenizi sağlayacak altın değerindeki bazı ipuçlarını verelim. Siz de bunları arayıp bulmakla vakit kaybetmeyin.

Resim: pinimg.com

Resim: pinimg.com

1. Çocuklarınızı, daha yürümeye başlar başlamaz şirketinizin en önemli yerlerine getirin. Böylece, vasıfsız ama her dediğinizi derhal yapacak işgücünden mümkün olan en kısa zamanda faydalanmış olursunuz. Onlara “Bir gün bütün bunlar sizin olacak” demeyi ihmal etmeyin. Bunu duyduklarında gözlerinde belirecek heyecan sizi motive edecektir.
2. En önemli işleri daima en büyük çocuğunuza verin. Ona diğer çocuklarınızdan daha fazla para ödeyin. Büyük aile hanedanları böyle kurulur. Bu diğer çocuklara haksızlık gibi görünebilir ama onların maddi zorluklara alışmalarını sağlayacaktır.

3. Çocuklarınıza aile şirketinizin geçmişini anlatın. Zamanında pek çok işi denediğinizi ve en iyisinin şimdi yaptığınız iş olduğunu, dolayısıyla onların da tek yapması gereken işin bu olduğunu sık sık hatırlatın. Onlara örnek olarak Henry Ford’un çiftçi olan babasının izinden gittiğini, Steve Jobs’un da restoratör olan babasının işini devam ettirdiğini söyleyebilirsiniz.
4. Çocuklarınıza, okullarını bitirdikten sonra garantili bir işe sahip olmaları için bu kadar sıkı çalıştığınızı söyleyin. Onların aile şirketi dışında çalışmasına kesinlikle izin vermeyin. Böylelikle, onlarda özgüven oluşmasın ve kafalarına diğer şirketlerin değişen dünyada nasıl başarılı olduğuna dair çılgın fikirler dolmasın.
5. Bazı çocuklar, babalarının çok yoğun çalıştığını görünce iş hayatı için farklı bir yol izlemek isteyebiliyor. Bu durumda anneler devreye girmeli ve kocalarını, çocuklarını az bir iş karşılığında yüksek ücretle şirkete almaları için zorlamalıdır. Bu yolla çocuklarınızı, hatta torunlarınızı yanınızda tutabilirsiniz.
6. Aileden olmayan çalışanlarınıza, aile ve diğer çalışanlar için iki ayrı çalışma düzeni olduğunu söyleyin. Böylece, çocuklarınız saat on birde gelip ikide şirketten ayrıldığı zaman herkes onların kurallara uyduğunu bilecektir. Bu harika teknikle, aile dışından gelen yetenekli çalışanları en fazla altı ay şirkette tutmuş olursunuz. Uzun süre çalışan deneyimli personelin, bir şirket için değerli olduğu fikri çok fazla abartılmaktadır.
7. Eğer sizden daha çok çalışan bir çocuğa sahip olma şansına erişirseniz, işi ona bırakacağınızı asla söylemeyin. Şirketin aile içinde kalacağını hesaba katarsanız, onu kızınız yerine oğlunuza bırakmanız daha uygundur. İşinizin aktarım planını gizli tutmayı unutmayın. Aileleri güçlü yapan sürprizlerdir.
8. Çocuklarınıza, bir işletmenin varlık nedeninin para kazanmak olmadığını söyleyin. Esas olanın, maliyeti ne olursa olsun o işte kalmak olduğu fikrini aşılayın. Daha eski olanın daha iyi olduğunu, bankaların eski bir aile şirketine para vermeye daha istekli olacağını söyleyerek destekleyebilirsiniz.
9. Sakın bir vasiyet yazmayın. En gurur verici aile manzaraları, mirasçılar mahkemede birbirine girerken ortaya çıkar. Büyük maliyetlerle çekilen TV dizilerinde de öyle olmuyor mu? Onları, kendi beklentilerini elde etmeye çalışıp şirketi oraya buraya çekiştirirken kazanacakları tecrübeden neden mahrum edesiniz ki?
10. Son olarak, kurumsallaşmayı asla düşünmeyin. Yetkilerinizi devretmek için, çocuklarınıza dahi güvenmeyin. Kimse şirketi sizin kadar iyi yönetemez. İş süreçleri hakkındaki bilgiler sürekli kafanızda kalsın, onları sistemde yer alacak bir kayda asla dönüştürmeyin.

Var mı arttıran?

İş’ini batırmak için, tecrübeleriyle bunlar dışında üstün fikirler icat eden olduysa yorum olarak eklesin. Bu kıymetli amme hizmetine katkısı olsun.